I C 1774/17 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich z 2019-03-01
Sygn. akt: I C 1774/17
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 01 marca 2019r.
Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Katarzyna Jakubów - Trojszczak
Protokolant: sekr. sąd. Agnieszka Suślik
po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2019r. w Strzelcach Opolskich
na rozprawie
sprawy z powództwa S. (...) z siedzibą w G.
przeciwko A. B., M. K.
o zapłatę
I. oddala powództwo co do kwoty 51,83 zł (pięćdziesiąt jeden złotych 83/100),
II. umarza postępowanie w pozostałym zakresie,
III. zasądza solidarnie od pozwanych A. B. i M. K. na rzecz powoda S. (...) siedzibą w G. kwotę 1.889,00 zł (jeden tysiąc osiemset osiemdziesiąt dziewięć złotych 00/100) tytułem zwrotu części kosztów postępowania,
IV. odrzuca wniosek powoda S. (...) z siedzibą w G. o zasądzenie kwoty 165,00 zł (sto sześćdziesiąt pięć złotych 00/100) tytułem kosztów postępowania co do kosztów wniosku do Urzędu Gminy oraz kosztów wniosków do Urzędu Stanu Cywilnego,
V. odstępuje od obciążania strony pozwanej tj. A. B. i M. K. kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez powoda S. (...) z siedzibą w G..
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym do tut. Sądu w dniu 22 grudnia 2017 r. (data wpływu do Sądu), strona powodowa S. (...) z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie od pozwanych A. B. i M. K. solidarnie kwoty 37.432,47 zł z odsetkami umownymi. Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, to jest opłaty w kwocie 1.872,00 zł, kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 zł, opłaty od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, kosztów wniosku do Sądu z zapytaniem o postępowanie spadkowego w kwocie 17,00 zł, kosztów wniosku do Urzędu Gminy w wysokości 48,00 zł oraz kosztów wniosku do Urzędu Stanu Cywilnego w wysokości 117,00 zł.
W uzasadnieniu strona powodowa podniosła, iż S. (...) w G. udzieliła pożyczkobiorcy K. W. (1) pożyczki w kwocie 36.000,00 zł, na podstawie umowy z dnia 08 maja 2013 r. Zgodnie z umową pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. Poręczycielami z tytułu udzielonej pożyczki byli K. Z. i S. W., w stosunku co do których przed tut. Sądem toczy się postępowanie o zapłatę pod sygn. akt I C 41/16 (na dzień wytoczenia powództwa sprawa nie była prawomocnie zakończona).
W dniu 11 kwietnia 2015 r. pożyczkobiorca zmarł, nie regulując należności wynikających z zawartej umowy. Postępowanie spadkowe po zmarłym nie zostało przeprowadzone, zaś powołanymi do spadku po pożyczkobiorcy są jego dzieci oraz małżonek. W związku z powyższym córki zmarłego, A. B. i M. K. jako spadkobierczynie K. W. (1) stały się dłużnikami solidarnymi powoda w zakresie niezapłaconej przez niego pożyczki. Powód zakreślił również, że zobowiązanie pozwanych wynikające z przedmiotowego powództwa jest zobowiązaniem solidarnym z zobowiązaniem dłużników solidarnych K. Z. i S. W., dochodzonego przez powoda w postępowaniu toczącym się pod sygn. akt I C 41/16. W treści uzasadnienia pozwu zakreślono również, że na mocy art. 366 k.c. zwolnienie dłużników wspólnie zobowiązanych ze świadczenia na rzecz wierzyciela następuje dopiero w momencie zaspokojenia wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników, co w przedmiotowej sprawie do dnia wytoczenia powództwa się nie ziściło. Dochodzone przedmiotowym pozwem roszczenie jest skierowane w stosunku do masy spadkowej, tym samym w stosunku do osób, które w wyniku spadkobrania wstąpiły w prawa i obowiązki zmarłego, to jest K. W. (1), który posiadał zobowiązanie finansowe względem powoda.
Strona powodowa podniosła, że pozwane nie spłaciły zadłużenia wynikającego z przedmiotowej pożyczki, mimo kierowanych do nich wezwań do zapłaty. Wysokość zadłużenia stanowi sumę następujących kwot: kapitału pożyczki – 29.747,99 zł, odsetek karnych do dnia wniesienia pozwu wynikających z zaległości w spłacie rat pożyczki oraz naliczonych od kwoty całego niespłaconego kapitału pożyczki od dnia następującego po dniu wymagalności i zwykłych, naliczanych zgodnie z treścią umowy. Suma odsetek wynosiła na dzień wniesienia pozwu 7.684,48 zł. Powód łącznie dochodził przedmiotowym pozwem kwoty 37.432,47 zł.
Postanowieniem z dnia 22 marca 2018 roku tut. Sąd na mocy art. 177 § 1 pkt. 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w przedmiotowej sprawie do czasu prawomocnego zakończenia sprawy toczącej się przed tut. Sądem pod sygn. akt I Ns 126/18.
Na mocy postanowienia z dnia 17 września 2018 roku Sąd podjął zawieszone postępowanie.
Pismem z dnia 16 października 2018 roku (data wpływu do Sądu) strona powodowa podtrzymała żądanie pozwu w całości.
Dnia 05 grudnia 2018 roku (data wpływu do Sądu) pozwana M. K. złożyła pismo procesowe, w którym odniosła się do treści pozwu. Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. Uzasadniając wskazała, że roszczenie dochodzone przedmiotowym pozwem w wyniku wpłat dokonanych w dniach 25 maja 2018 roku oraz 14 lutego 2018 roku zostało w całości spłacone.
Pismem z dnia 27 grudnia 2018 roku (data wpływu do Sądu) strona powodowa, odnosząc się do zarzutów pozwanej M. K. wskazała, że w związku z dokonanymi po dniu wytoczenia powództwa wpłatami, ogranicza żądanie pozwu i wnosi o zasądzenie na jej rzecz kwoty 51,38 zł z odsetkami umownymi, podtrzymując jednocześnie żądanie w kwestii kosztów postępowania.
Tym samym strona powodowa cofnęła żądanie pozwu ponad kwotę 51,38 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, podtrzymując żądanie co do zasądzenia kosztów sądowych w całości.
Pismem z dnia 11 stycznia 2019 roku (data wpływu do Sądu) pozwana A. B. odnosząc się do treści pozwu, wskazała, że wniosek powoda o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania nie zasługuje na uwzględnienie. Uzasadniając zakreśliła, że w przedmiotowym postępowaniu Sąd nie jest władny do rozstrzygania o kosztach postępowania w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po K. W. (1), o których to kosztach tut. Sąd orzekł w prawomocnym postanowieniu sygn. akt I Ns 126/18. Pozwana podniosła również, że nie zasługuje na uwzględnienie wniosek o zasądzenie kosztów wynikających z przedmiotowego procesu, bowiem w dacie 22 grudnia 2018 roku, kiedy to zostało wytoczone powództwo istniał już nieprawomocny wyrok co do sprawy I C 41/16, na mocy którego roszczenie dochodzone niniejszym pozwem zostało zasądzone od poręczycieli kredytu. Zatem wytoczenie danego powództwa miało na celu wyłącznie generowanie dodatkowych, zbytecznych kosztów.
Przed tut. Sądem pod sygn. akt I C 41/16 toczyło się z powództwa S. (...)z siedzibą w G. postępowanie przeciwko K. Z. i S. W., jako poręczycielom zaciągniętej przez K. W. (1) pożyczki. W toku procesu powód dochodził kwoty 30.472,31 zł wraz z odsetkami umownymi i kosztami procesu. Dnia 14 listopada 2017 Sąd wydał wyrok, w którym zasądził na rzecz powoda od pozwanych solidarnie kwotę 30.742,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi szczegółowo w wyroku zakreślonymi. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił. Nadto odstąpiono od obciążania pozwanej S. W. kosztami procesu. Sąd zasądził, jednakże od pozwanego K. Z. na rzecz powoda kwotę 2.788,85 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Sąd przyznał również na rzecz pełnomocnika z urzędu adwokata M. R., reprezentującego pozwaną należne mu wynagrodzenie. Od wydanego orzeczenia żadna ze stron nie wywiodła apelacji, wobec czego stało się ono prawomocne.
Nadto z wniosku S. (...) z siedzibą w G. toczyło się również przed tut. Sądem pod sygn. akt I Ns 126/18 postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po K. W. (1). Na mocy postanowienia z dnia 24 maja 2018 roku Sąd stwierdził, że spadek po zmarłym K. W. (1) na mocy ustawy nabyli jego żona S. W. oraz dzieci K. W. (2), A. B. i M. K. po ¼ części każde z nich. W pkt II Sąd obciążył kosztami postępowania wnioskodawcę i uczestników postępowania w zakresie przez nich poniesionym. Od wydanego orzeczenia żadna ze stron nie wywiodła apelacji, wobec czego stało się ono prawomocne.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 6 maja 2013 r. K. W. (1) złożył wniosek do S. (...)w G., Oddział w S. o przyznanie pożyczki/kredytu.
S. (...) w G. udzieliła K. W. (1) pożyczki w kwocie 36.000,00 zł, na podstawie umowy nr (...) z dnia 08 maja 2013 r. Warunki pożyczki zostały określone w umowie i Regulaminie udzielania kredytów i pożyczek konsumenckich S. (...) Pożyczka oprocentowana była według zmiennej stopy procentowej 15,5 % w skali roku, ustalonej przez Zarząd S. (...).
Umowa pożyczki została zawarta na okres od dnia 08 maja 2013 r. do dnia 06 listopada 2020 r. K. W. (1) zobowiązał się do spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami do dnia 06 listopada 2020r., a spłata pożyczki miała następować w miesięcznych ratach płatnych bez wezwań w terminach i kwotach wskazanych w harmonogramie spłaty pożyczki, który stanowił załącznik nr 2 do Umowy pożyczki.
Zabezpieczeniem przyznanej pożyczki było poręczenie za zobowiązanie wynikające z tytułu pożyczki zawartej przez K. W. (1) przez K. Z. i S. W.. Poręczyciele poręczyli za pożyczkobiorcę wobec powoda za całe zobowiązanie powiększone o należne koszty, odsetki, opłaty prowizje i inne koszty należne pożyczkodawcy. Wypłata pożyczki nastąpiła w dniu zawarcia umowy, tj. w dniu 08 maja 2013 r.
Zgodnie z § 35 Regulaminu udzielania kredytów i pożyczek konsumenckich S. (...) w razie ustania członkostwa, w tym w przypadku śmierci pożyczkobiorcy/kredytobiorcy roszczenie o zwrot pożyczki/kredytu staje się wymagalne z dniem ustania członkostwa.
§ 27 pkt 1 i 2 powyższego Regulaminu stanowi, iż w przypadku niespłacenia pożyczki/kredytu lub jego raty w terminie, należność z tytułu udzielonego kredytu/pożyczki staje się w następnym dniu należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia pobierane są odsetki wg stopy procentowej obowiązującej w danym okresie dla należności przeterminowanych, ustalonej w drodze uchwały przez Zarząd Kasy.
Zgodnie z § 7 pkt 3 statutu S. (...) im. F. S. warunkiem przyjęcia na członka jest złożenie deklaracji. Na podstawie § 15 tego statutu ustanie członkostwa ustaje na skutek wystąpienia członka, wykluczenia członka, wykreślenia członka lub śmierci członka.
K. W. (1) złożył deklarację członkowską w dniu 25 lutego 2011 r. i tego dnia uchwałą Zarządu S. (...) został przyjęty w poczet członków.
Dowody:
- kopia umowy pożyczki z dnia 08.05.2013r. zawartej przez powoda z K. W. (1), k. 8-10;
- kopia regulaminu udzielania kredytów, pożyczek i kredytów konsumenckich, k. 18-21;
- odpis statutu S. (...), k. 57-63;
- odpis deklaracji członkowskiej, k. 64;
- kopia harmonogramu spłaty pożyczki z dnia 08.05.2013r., k. 74-75;
Uchwałą nr 12 z dnia 25 marca 2009 r. Zarządu S. (...) określił wartość stopy procentowej należności przeterminowanych dla pożyczek udzielonych od 18 lutego 2006 r., która od dnia 28 stycznia 2009 roku włącznie, kształtowała się na poziomie 23 %.
Kolejno Uchwałą nr 4 z dnia 12 maja 2009 roku zmieniono wcześniejszą uchwałę, to jest określono, że od dnia 13 maja 2009 roku wysokość stóp procentowych dla należności przeterminowanych, obejmujących między innymi pożyczki udzielone od dnia 20 lutego 2006 roku włącznie oaz dla zobowiązań objętych restrukturyzacją została ustalona na poziomie czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.
Dowody:
- kopia Uchwał nr 12 z dnia 25.03.2009r. i nr 4 z dnia 12.05.2009r., k. 12-13;
K. W. (1) zmarł w dniu 11 kwietnia 2015 r. w J..
Dowody:
- kopia odpisu skróconego aktu zgonu K. W. (1), k. 11;
Pismem z dnia 12 maja 2017 roku S. (...) z siedzibą w G. wezwała A. B. jako osobę należącą do kręgu spadkobierców ustawowych zmarłego dłużnika do natychmiastowej zapłaty kwoty 35.785,93 zł tytułem zwrotu świadczenia wynikającego z udzielonej na nazwisku W. K., to jest pożyczki o nr (...). W piśmie wskazano, iż od tej kwoty będą naliczane odsetki karne za każdy dzień następujący po dniu 23 maja 2017 r. w wysokości 8,15 zł dziennie.
Pozwana A. B. odebrała wezwanie w dniu 22 maja 2017 roku.
S. (...) z siedzibą w G. pismem z dnia 12 maja 2017 roku wezwała również M. K. jako osobę należącą do kręgu spadkobierców ustawowych zmarłego dłużnika do natychmiastowej zapłaty kwoty 35.785,93 zł tytułem zwrotu świadczenia wynikającego z udzielonej na nazwisku W. K., to jest pożyczki o nr (...). W piśmie wskazano, iż od tej kwoty będą naliczane odsetki karne za każdy dzień następujący po dniu 23 maja 2017 r. w wysokości 8,15 zł dziennie.
Pozwana M. K. odebrała wezwanie w dniu 22 maja 2017 roku.
Dowody:
- kopia przedsądowych wezwań do zapłaty wraz z potwierdzeniami odbioru, k. 14-17;
W stan natychmiastowej wymagalności pożyczka postawiona została w dniu 11 kwietnia 2015 r. Na dzień wniesienia pozwu, tj. 19 grudnia 2017 r. zaległość wynikającą z nieterminowej spłaty zobowiązania wynosiła 37.432,47 zł. Na powyższe składał się: pozostały kapitał pożyczki w wysokości 29.747,99 zł oraz wszystkie odsetki w wysokości 7.684,48 zł.
Dowody:
- wydruk raportu spłaty na dzień 19.12.2017r., k. 41;
- rozliczenie z wysokości zadłużenia k. 65-66;
- odpis zestawienia operacji rachunku IKS z dnia 23.06.2016r., k. 67-73;
Pismem z dnia 22 lutego 2016 roku stronowa powodowa zwróciła się do tut. Sądu z wnioskiem o udzielenie informacji czy toczy lub toczyło się przed tut. Sądem postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po K. W. (1) i ewentualnie dopuszczenie S. (...)z siedzibą w G. do udziału w przedmiotowej sprawie w charakterze uczestnika postępowania, jeżeli takowa toczy się przed tut. Sądem. Wraz z wnioskiem strona powodowa przedstawiła pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej.
Dnia 20 czerwca 2016 roku tut. Sąd poinformował stronę powodową, że od dnia 11 kwietnia 2015 roku nie zarejestrowano sprawy o stwierdzenie nabycia spadku po K. W. (1).
Dowody:
- kopia wniosku o udostępnienie informacji, k. 36;
- kopia pisma tut. Sądu z dnia 20.06.2016r., k. 37;
- kopia potwierdzenia przelewów, k. 38;
Wnioskiem z dnia 06 grudnia 2016 roku powód zwrócił się do Urzędu Gminy w J. z wnioskiem o udostępnienie danych z rejestru mieszkańców, dotyczącego osoby K. W. (1), to jest wskazania osób, które zgodnie z Kodeksem Cywilnym należą do I, a w przypadku braku do II kręgu dziedziczenia, to jest dzieci, małżonka, rodziców i rodzeństwa dłużnika. Wraz z wnioskiem strona powodowa przedstawiła pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej oraz uregulowała opłatę od wniosku w kwocie 31,00 zł.
W odpowiedzi z dnia 21 grudnia 2016 roku Gmina wskazała, że do kręgu dziedziczenia po zmarłym K. W. (1) należą córki A. B. i M. K..
Dowody:
- kopia wniosku o udostępnienie danych, k. 22-23;
- kopia pisma Wójta Gminy J., k. 24;
- potwierdzenia przelewów, k. 25-26;
Kolejno wnioskami z dnia 08 września 2017 roku powód zwrócił się do Urzędu Stanu Cywilnego w J. z wnioskiem o udostępnienie odpisu aktu skróconego małżeństwa A. B., odpisu skróconego aktu małżeństwa M. K. oraz odpisu skróconego aktu zgonu K. D. każdego wniosku strona powodowa przedstawiła pełnomocnictwo wraz z potwierdzeniem uiszczenia opłaty skarbowej oraz uregulowała opłatę od każdego wniosku w kwocie po 22,00 zł.
Żądane pismem dokumenty zostały powodowi przedstawione.
Dowody:
- kopia wniosków o udostępnienie odpisów aktów stanu cywilnego wraz z potwierdzeniami przelewów, k. 27-35;
- kopie odpisów skróconych aktów małżeństwa, k. 39-40;
- kopia odpisu skróconego aktu zgonu, k. 11;
Pozwem wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 14 września 2015 r., strona powodowa S. (...) z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie od pozwanych K. Z. i S. W. solidarnie kwoty 30.742,31 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od dnia 14 września 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.
W uzasadnieniu strona powodowa podniosła, iż S. (...)w G. udzieliła pożyczkobiorcy K. W. (1) pożyczki w kwocie 36.000,00 zł, na podstawie umowy z dnia 08 maja 2013 r. Zgodnie z umową pożyczka miała być zwrócona w miesięcznych ratach. Pozwani K. Z. i S. W. poręczyli spłatę pożyczki.
Po przekazaniu sprawy do Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich postępowanie zostało zarejestrowane pod sygn. akt I C 41/16. Dnia 14 listopada 2017 Sąd wydał wyrok, w którym zasądził na rzecz powoda od pozwanych solidarnie kwotę 30.742,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi szczegółowo w wyroku zakreślonymi. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił. Nadto odstąpiono od obciążania pozwanej S. W. kosztami procesu. Sąd zasądził, natomiast od pozwanego K. Z. na rzecz powoda kwotę 2.788,85 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. Sąd przyznał również na rzecz pełnomocnika z urzędu adwokata M. R., reprezentującego pozwaną należne mu wynagrodzenie. Od wydanego orzeczenia żadna ze stron nie wywiodła apelacji, wobec czego wyrok zyskał przymiot prawomocnego.
W dniu 14 lutego 2018 roku S. W. dokonały wpłaty w wysokości 36.166,00 zł na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. w G.. Powyższa należność stanowiła częściową spłatę zobowiązania wynikającego z wyroku tut. Sądu wydanego w sprawie sygn. akt I C 41/16.
Pismem z dnia 26 lutego 2018 roku, stronowa powodowa poinformowała S. W., że w związku z dokonaną przez nią spłatą w wysokości 36.166,00 zł nastąpiła spłata wierzytelności wynikającej z pożyczki nr (...), w części należnej od S. W.. W piśmie wskazano, jednak, że zobowiązanie pozostało nieuregulowane w części niesolidarnej należnej od K. Z., A. B. i M. K..
Dnia 27 marca 2018 roku S. (...)w G. poinformowała S. W., że zadłużenie na dzień 27 marca 2018 roku wynosi 7.823,84 zł, na co składa się kwota 1.883,21 zł tytułem należności głównej, kwota 269,63 zł tytułem odsetek oraz kwota 5.671,00 zł tytułem kosztów.
W dniu 25 maja 2018 roku S. W. dokonała wpłaty w wysokości 2.183,29 zł na rzecz S. (...) w G.. Powyższa należność stanowiła częściową spłatę zobowiązania wynikającego z wyroku tut. Sądu wydanego w sprawie sygn. akt I C 41/16.
Pismami z dnia 27 kwietnia 2018 r. i 19 czerwca 2018 r. strona powodowa poinformowała S. W., że nie jest w stanie dokonać ostatecznego rozliczenia zobowiązania i wydać zaświadczenia o spłacie do czasu całkowitej spłaty zadłużenia oraz zakończenia postępowania sądowego prowadzonego w sprawie. Nadto wskazano również, że S. W. swoje zobowiązanie uregulowała i stosunku do niej Kasa nie będzie dochodzić dalszych roszczeń wynikających z umowy pożyczki nr (...).
Dowody:
- dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu, sygn. akt I C 41/16: wyrok z dnia 14. (...). wraz z uzasadnieniem, k. 200, 206-213;
- odpisy potwierdzeń wpłaty z dnia 25.05.2018r. i 14.02.2018r., k. 88-89;
- odpisy pism powoda z dnia 26.02.2018r., 27.03.2018r., 27.04.2018r., 19.06.2018r., k. 90-93;
Wnioskiem z dnia 09 marca 2018 roku (data wpływu do Sądu), wnioskodawca S. (...) w G., wniosła o stwierdzenie, że spadek po K. W. (1) zmarłym w dniu 11 kwietnia 2015 roku w L., nabyli na podstawie ustawy: jego żona S. W. oraz dzieci: A. B. i M. K.. Nadto wnioskodawca wniósł o zasądzenie od uczestników postępowania kosztów postępowania, to jest kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, to jest kwoty 720,00 zł, kosztów wniesionej opłaty sądowej od wniosku w kwocie 50,00 zł, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, kosztów wpisu do Rejestru Spadkowego w kwocie 5,00 zł oraz kosztów poniesionych w celu ustalenia następców prawnych zmarłego, mianowicie kwoty 39,00 zł za odpis skrócony aktu zgonu K. W. (1) z pełnomocnictwem, kwoty 48,00 zł za wniosek do Urzędu Gminy w J. o wskazanie następców prawnych K. W. (1) z pełnomocnictwem, kwoty 39,00 zł za odpis skrócony aktu małżeństwa A. B. z pełnomocnictwem oraz kwoty 39,00 zł za odpis skrócony aktu małżeństwa M. K. z pełnomocnictwem.
Uzasadniając wnioskodawca podniósł, że spadkodawca K. W. (1) zmarł dnia 11 kwietnia 2015 roku, zamieszkując ostatnio w J., a spadkobiercami winni być według ustawy jego żona S. W. oraz dzieci: A. B. i M. K.. Nadto podniósł, że jest wierzycielem spadkodawcy, a wierzytelność wynika z tytułu niespłaconej pożyczki udzielonej na podstawie umowy nr (...) z dnia 08 maja 2013 roku.
Postępowanie zostało zarejestrowane pod sygn. akt I Ns 126/18. Na mocy postanowienia z dnia 24 maja 2018 roku Sąd stwierdził, że spadek po zmarłym K. W. (1) na mocy ustawy nabyli jego żona S. W. oraz dzieci K. W. (2), A. B. i M. K. po ¼ części każde z nich. W pkt II Sąd obciążył kosztami postępowania wnioskodawcę i uczestników postępowania w zakresie przez nich poniesionym. W treści uzasadnienia, odnosząc się do kwestii ustalenia sposobu rozdzielenia kosztów postępowania, Sąd wskazał, że zgodnie treścią art. 520 § 1 k.p.c., każda ze stron winna ponieść koszty postępowania stosownie do swojego udziału. Dalej Sąd zakreślił, że w jego ocenie w niniejszej sprawie co do zasady nie zaszły przesłanki uzasadniające obciążenie wyłącznie uczestników postępowania kosztami niniejszego postępowania. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku nie jest bowiem postępowaniem, które miałoby z góry wyznaczony ustawowy termin, w którym winno być wytoczone przed Sąd. Nadto nie można twierdzić, jakoby wyłącznie jedna strona w tej sprawie była zainteresowana rozstrzygnięciem, skoro postepowanie dotyczyło spłaty wierzytelności przysługującej wnioskodawcy wobec K. W. (1), a który to obowiązek przeszedł na spadkobierców i tym samym winni być zainteresowani powstałym obowiązkiem uregulowania zaległości spadkodawcy względem wnioskodawcy.
Sąd podniósł również, że o ile więc wnioskodawca wniósł o całkowite obciążenie uczestników postępowania kosztami postępowania, to jednak zdaniem Sądu przyjąć należało, iż koszty te powinny być stosunkowo tj. równo rozdzielone między strony postępowania, jako że każda ze stron faktycznie była zainteresowana rozstrzygnięciem tego postępowania. Wnioskodawcy bowiem zależało na ustaleniu kręgu osób, od których w przyszłości będzie mógł ewentualnie dochodzić spłaty długu zaciągniętego przez spadkodawcę za jego życia, a uczestnikom postępowania winno zależeć na rozstrzygnięciu ewentualnych kwestii majątkowych niezbędnych do dalszych czynności związanych z majątkiem K. W. (1). Ponadto Sąd w sprawie sygn. akt I Ns 126/18 podzielił wywody pełnomocnika uczestniczki postępowania M. K., potwierdzone zeznaniami K. W. (2), iż wierzytelność względem wnioskodawca została dnia 15 lutego 2018 roku, zgodnie z wyliczeniami pełnomocnika S. (...) w G. uregulowana w całości. Wnioskodawca wniósł natomiast o stwierdzenie nabycia spadku, już po tej dacie, to jest 09 marca 2018 roku, czyli nie jako nie miał już wówczas interesu prawnego. Z uwagi, jednak na fakt, że uczestnicy postępowania zgadzali się z przedmiotowym wnioskiem, Sąd postanowił o stwierdzeniu nabycia spadku. W tym względzie, jednak wniosek o obciążenie wyłącznie uczestników postępowania kosztami, nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż wnioskodawca mógł uniknąć kosztów niniejszego postępowania wniosku nie składając.
Od wydanego orzeczenia żadna ze stron nie wywiodła apelacji, wobec czego stało się ono prawomocne.
Dowody:
- dokumenty znajdujące się w aktach sprawy tut. Sądu, sygn. akt I Ns 126/18: wniosek o stwierdzenie nabycia spadku wraz z załącznikami, k. 3-18, postanowienie z dnia 24.05.2018r. wraz z uzasadnieniem, k. 29, 32-35.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części – tj. jedynie częściowo co do żądania zasądzenia kosztów postępowania.
Bezspornym w sprawie był fakt, iż pomiędzy stroną powodową, a K. W. (1) doszło do zawarcia umowy pożyczki, na mocy której pożyczkobiorca był zobowiązany do zapłaty, określonej umową kwoty na rzecz powoda, w systemie ratalnym. Poręczycielami przedmiotowej pożyczki byli pozwani S. W. i K. Z.. Pożyczkobiorca nie wywiązywał się z nałożonego obowiązku, gdyż w dniu 11 kwietnia 2015 r. zmarł.
Sporu nie budziła również okoliczność, że przed tut. Sądem toczyło się pod sygn. akt I C 41/16 postępowanie z powództwa S. (...) w G., przeciwko poręczycielom zawartej przez K. W. (1) pożyczki, to jest K. Z. i S. W.. Bezspornie również dane postępowanie zakończyło się wydaniem dnia 14 listopada 2017 roku wyroku zasądzającego.
Ponadto strony zgodnie przyznały, że S. W. po uprawomocnieniu się orzeczenia w sprawie sygn. akt I C 41/16, dokonała dwóch wpłat na łączną kwotę 38.349,29 zł na poczet zadłużenia wynikającego z pożyczki nr (...).
Nadto okolicznością, która nie powinna budzić wątpliwości, bowiem wynika z prawomocnego orzeczenia tut. Sądu wydanego w sprawie sygn. akt I Ns 126/18 jest fakt stwierdzenia nabycia spadku po K. W. (1) oraz orzeczenia w przedmiocie kosztów związanych z zapytaniami kierowanymi do Urzędu Gminy w J. oraz Urzędu Stanu Cywilnego w J., które były przez powoda w danym postępowaniu dochodzone.
Spór w przedmiotowej sprawie sprowadzał się zatem do ustalania zasadności zasądzenia od pozwanych A. B. i M. K., kwoty dochodzonej w pozwie z tytułu umowy pożyczki zawartej przez K. W. (1) ze stroną powodową, przy uwzględnieniu dokonanych przez S. W. po uprawomocnieniu się wyroku w sprawie sygn. akt I C 41/16 wpłat na poczet spłaty zadłużenia oraz obciążenia pozwanych całością kosztów postępowania w niniejszej sprawie.
Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, nie znajdując podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.
Podstawę rozważań w przedmiotowej sprawie stanowi przepis art. 366 § 1 k.c., który wskazuje, że kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani (art. 366 § 2 k.c.). W konsekwencji w oparciu o regulację wynikającą z art. 366 i następnych k.c., wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, kilku z nich lub każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników solidarnych zwalnia pozostałych. Od wyboru wierzyciela zależy, czy wnieść powództwo wobec wszystkich dłużników solidarnych, czy też wobec niektórych z nich, czy też wyłącznie wobec jednego z nich, a nadto w jakim zakresie żądać spełnienia świadczenia, tj. czy w całości czy tylko w części. Uprawnienie wierzyciela do wyboru dłużnika, który ma spełnić świadczenie w całości lub części nie podlega ograniczeniom i nie może być kwestionowane przez żadnego z dłużników solidarnych, rozciąga się również na postępowanie egzekucyjne. Jeżeli którykolwiek z dłużników solidarnych spełni całe świadczenie, wówczas wierzyciel nie ma już prawa domagać się spełniania tego świadczenia od pozostałych dłużników. Z kolei w razie częściowego wykonania zobowiązania, wierzyciel może się domagać spełnienia świadczenia tylko w pozostałej części. Zobowiązany solidarnie nie może podnosić zarzutu, że uprawniony nie pozwał wszystkich współdłużników, nie może również podnosić zarzutów ze stosunku wewnętrznego, jaki łączy współdłużników.
Zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej (art. 369 k.c.). Jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej (art. 370 k.c.).
W przedmiotowej sprawie strona powodowa w postępowaniu toczącym się przed tut. Sądem pod sygn. akt I C 41/16 domagała się zasądzenia niespłaconej kwoty pożyczki wraz z odsetkami. Pozwanymi byli wówczas poręczyciele pożyczki. Przed prawomocnym zakończeniem tamtego postępowania, powód wystąpił również z powództwem o zapłatę przeciwko spadkobiercom zmarłego K. W. (1), to jest jego córkom A. B. i M. K., czego dotyczy przedmiot tego postępowania.
W niniejszej sprawie więc zachodzi konieczność oceny zasadności roszczenia powoda w kontekście zasad odpowiedzialności dłużników za zobowiązanie, określanych jako odpowiedzialność in solidum.
Odpowiedzialność tego typu to sytuacja, w której dłużnicy z różnych tytułów prawnych – w niniejszej sprawie z tytułu poręczenia i z tytułu spadkobrania, zobowiązani są spełnić na rzecz tego samego wierzyciela identyczne świadczenie z takim skutkiem, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych. Odpowiedzialność in solidum polega więc na tym, iż jedna i ta sama osoba ma wierzytelność o to samo świadczenie do dwóch lub więcej osób z różnych tytułów prawnych, a z przepisów ustawy ani z umowy (por. art. 369 KC) nie wynika, by pomiędzy tymi podmiotami zachodziła solidarność bierna. Brak jest bowiem źródła tej wspólnej odpowiedzialności, gdyż nie ma umowy ani przepisu ustawowego, który powodowałby powstanie zobowiązania solidarnego. Innymi słowy chodzi o równoległą odpowiedzialność wielu osób za tą samą szkodę (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 8.10.2010, III CZP 25/10 (OSNC z 2011 Nr 2, poz. 13 = LEX nr 603374)).
W przypadku odpowiedzialności in solidum każdy z dłużników odpowiada wobec wierzyciela za całość świadczenia. Skutkiem takiej konstelacji jest to, iż wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników, a spełnienie świadczenia przez jednego z nich zwalnia pozostałych. Dzieje się tak ze względu na fakt, iż odpada przedmiot roszczenia, jeżeli interes wierzyciela został już zaspokojony (CzachorskiZobowiazania, str. 124).
W przypadku odpowiedzialności na zasadach in solidum analogicznie stosuje się także przepisy art. 371 k.c. – art. 373 k.c.
W kontekście powyższego wskazać należy, że powód mimo, iż istniało już nieprawomocne orzeczenie w stosunku do pozwanych poręczycieli pożyczki stanowiącej także podstawę dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie, w stosunku do spadkobierców zmarłego dłużnika, mógł dochodzić zaspokojenia tego roszczenia równocześnie również od tychże spadkobierców. Jedną z zasad odpowiedzialności in solidum jest ta, że wierzyciel może dochodzić całości lub części świadczenia od każdego z dłużników łącznie lub osobno.
Przy czym, co również wynika z powyższego, odpowiedzialność spadkobierców K. W. (1), pozwanych w niniejszej sprawie była w stosunku do powoda solidarna oraz oparta na zasadach odpowiedzialności in solidum z poręczycielami zobowiązania zmarłego pozwanymi w sprawie o sygn. akt I C 41/16.
Zgodnie bowiem z treścią art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej kodeksu cywilnego. Do chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za te długi z całego swego majątku (art. 1030 k.c.). Na podstawie zaś art. 1031 k.c. w razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia (§ 1). W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi. (§ 2).
Następstwo prawne po osobie zmarłej wynikające z nabycia spadku ma charakter sukcesji uniwersalnej, jest to następstwo pod tytułem ogólnym, spadkobierca na mocy jednego zdarzenia, jakim jest otwarcie spadku, wstępuje w ogół praw i obowiązków osoby zmarłej (spadkodawcy). Otwarcie spadku następuje zawsze w chwili śmierci osoby fizycznej, z tą też chwilą spadkobierca nabywa spadek.
Z chwilą otwarcia spadku określone prawa i obowiązki wchodzą do majątku spadkobierców (art. 925 k.c.), stając się prawami i obowiązkami tych osób. Następstwo to, zapewniając kontynuowanie stosunków majątkowych osoby fizycznej po jej śmierci, jednocześnie służy bezpieczeństwu obrotu cywilnoprawnego, a tym samym stanowi także zabezpieczenie interesów osób trzecich, w szczególności wierzycieli osoby zmarłej. Spadek natomiast stanowi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego o charakterze cywilnoprawnym (art. 922 § 1 k.c.). Pojęciem następstwa prawnego obejmuje się cywilnoprawne prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, niemajątkowe bowiem wygasają z chwilą śmierci ich podmiotu, na nikogo więc przejść nie mogą.
Na podstawie art. 922 § 1 k.c. obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą na spadkobierców, obciążają aktywa tworzące spadek, rodzą po stronie spadkobierców zmarłego obowiązek ich uregulowania. Obowiązki majątkowe pożyczkobiorcy K. W. (1) wynikające z zawartej w dniu 08 maja 2013 r. umowy pożyczki nr (...) przeszły zatem, bez względu na okoliczność związaną z poręczeniem pożyczki i wytoczeniem powództwa przeciwko poręczycielom, również na pozwane jako spadkobierczynie zmarłego pożyczkobiorcy. Spadkobierca wstępuje bowiem w sytuację prawną zmarłego, w drodze sukcesji uniwersalnej na spadkobiercę przechodzi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego i od chwili otwarcia spadku następca prawny spadkodawcy ponosi osobistą odpowiedzialność za długi spadkowe.
Zgodnie z art. 1030 zd. 2 k.c. od chwili przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe z całego swojego majątku. Spadek jako odrębna masa majątkowa przestaje istnieć, staje się składnikiem majątku osobistego spadkobiercy. Spadkobierca wprawdzie ponosi odpowiedzialność całym swoim majątkiem za długi spadkowe, ale na zakres tej odpowiedzialności ma wpływ sposób przyjęcia spadku.
Odpowiedzialność pozwanych za zapłatę należności dochodzonych przez stronę powodową jest solidarna. Zgodnie z przepisem art. 1034 § 1 k.c. do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe.
Z powyższego wynika zatem jednoznacznie, że strona powodowa na zasadach tzw. odpowiedzialności in solidum, bez względu na to, że dochodziła swojego roszczenia od poręczycieli, to jest K. Z. i S. W., do czasu uregulowania całości zadłużenia, mogła również dochodzić spełnienia zobowiązania od spadkobierców zmarłego. Z postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po K. W. (1) wydanego w sprawie sygn. akt I Ns 126/18 wynika, że spadek po zmarłym nabyli jego żona S. W. (będąca jednocześnie poręczycielem pożyczki) oraz jego dzieci A. B., M. K. i K. W. (2). Co za tym idzie, zważając na treść wyżej podniesionych wywodów teoretycznych, powód mógł wystąpić z powództwem wyłącznie przeciwko pozwanym, pomijając niejako K. W. (2), bowiem to w gestii wierzyciela leży wybór osoby, od której dochodził będzie wierzytelności.
Jednakże przy zaistnieniu odpowiedzialności dłużników na zasadach in solidum powód nie mógłby skutecznie dochodzić przedmiotowego roszczenia m.in. w sytuacji uregulowania zobowiązania w całości przez któregokolwiek ze zobowiązanych objętych tą odpowiedzialnością.
W kontekście powyższego w niniejszej sprawie na dzień wytoczenia powództwa roszczenie powoda uznać należało za zasadne albowiem wówczas ani wierzytelność powoda z tytułu zobowiązania zmarłego K. W. (1) nie była spłacona ani nawet nie istniało jeszcze prawomocne orzeczenie w sprawie sygn. akt I C 41/16, wytoczonej przeciwko S. W. i K. Z. jako poręczycielom przedmiotowego zobowiązania.
Jednakże biorąc pod uwagę dalszy tok postępowania i zaistniałe okoliczności ostatecznie koniecznym było ustalenie, czy zasadnym jest uwzględnienie roszczenia powoda w kształcie ostatecznie przez niego określonym w tym także co do żądania dotyczącego kosztów postępowania.
W pierwszej kolejności Sąd ustosunkuje się do treści orzeczenia wydanego w pkt II wyroku, to jest częściowego umorzenia postępowania. Zgodnie z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku, przy czym z mocy art. 203 § 4 k.p.c. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że czynność ta jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.
Cofnięcie pozwu stanowi dyspozycyjną czynność procesową. Jest to oświadczenie powoda o rezygnacji przeprowadzenia procesu we wniesionej do sądu sprawie. Może zostać złożone ustnie przed sądem lub w piśmie procesowym. Natomiast zrzekając się roszczenia powód rezygnuje z dochodzenia roszczenia i uprawnia pozwanego w następnym sporze do postawienia zarzutu zrzeczenia się tego roszczenia przez powoda.
Pismem z dnia 27 grudnia 2018 roku (data wpływu do Sądu) strona powodowa wskazała, że po wytoczeniu powództwa roszczenie dochodzone pozwem zostało częściowo spłacone, zaś do zapłaty pozostała wyłącznie kwota 51,38 zł wraz z należnymi odsetkami. Strona powodowa jednocześnie cofnęła pozew w pozostałym zakresie wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.
Zdaniem Sądu z okoliczności sprawy nie wynika, aby oświadczenie o cofnięciu pozwu było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.). Z tego względu, że cofnięcie pozwu nastąpiło ze zrzeczeniem się roszczenia, przed wydaniem wyroku, stosownie do treści art. 203 § 1 k.p.c. nie była konieczna zgoda pozwanego.
W związku z powyższym, wobec skutecznego cofnięcia pozwu na podstawie przepisu art. 355 § 1 i § 2 k.p.c. Sąd w części umorzył postępowanie, o czym orzeczono w pkt II wyroku.
Strona powodowa w dalszym ciągu żądała jednak zasądzenia kwoty 51,38 zł wraz z należnymi odsetkami. W ocenie Sądu przedmiotowe żądanie nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd dokonał bowiem szczegółowego wyliczenia należnej od pozwanych kwoty, dochodząc do przekonania, że w wyniku dokonanych przez S. W. całość żądania powoda została uregulowana.
Na wstępnie wskazać należy, że w wyniku dokonanych przez S. W. wpłat na rzecz strony powodowej została uiszczona kwota 38.349,29 zł.
Zgodnie z żądania pozwu w przedmiotowej sprawie, wartość zobowiązania należnego stronie powodowej wynosiła, przy uwzględnieniu żądania odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od dnia 19 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty, za którą to datę przyjęto dzień 14 lutego 2018 roku kiedy to S. W. uregulowała należność, sumę 38.017,03 zł. Wówczas została spłacona kwota 36.166zł. D. zapłaty więc, po tej wpłacie pozostało 1851,03zł plus odsetki umowne. W dniu 25 maja 2018r. S. W. dokonała wpłaty w wysokości 2.183,29zł. W ten sposób spłacając w całości należność wobec powoda dochodzoną przez niego w niniejszym postępowaniu wobec pozwanych.
Na marginesie należy wskazać, że wpłata dokonana przez S. W. pokryła nie tylko należność dochodzoną przez powoda w stosunku do pozwanych w niniejszym postępowaniu, ale także należność zasądzoną przez sąd w sprawie o sygn. akt I C 41/16. Wartość należności strony powodowej wyliczona na podstawie wskazanego orzeczenia wynosiła, przy uwzględnieniu żądania odsetek ustawowych od dnia 14 września 2015 roku do dnia zapłaty, za którą to datę przyjęto dzień 14 lutego 2018 roku kiedy to S. W. uregulowała należność, sumę 34.737,97 zł. Wobec powyższego mając na uwadze, że S. W. łącznie na rzecz powoda uiściła kwotę 38.349,29 zł, należność została w całości spłacona, co więcej po stronie powodowej powstała nawet pewna nadwyżka.
Mając na uwadze powyższe, Sąd po dokonaniu dogłębnej analizy przedmiotowej sprawy, stanął na stanowisku, że żądanie powoda o zasądzenie kwoty 51,38 zł jest bezpodstawne i nie zasługuje na uwzględnienie, w związku z czym Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.
Następnie Sąd odniesienie się do kwestii kosztów procesu, których obowiązek poniesienia w niniejszej sprawie również był kwestią wysoce sporną.
Co do zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), to pozwane winny zostać obciążone całością kosztów postępowania w niniejszej sprawie.
Bez wątpienia w dacie wytoczenia powództwa, roszczenie strony powodowej nie było zaspokojone, co za tym idzie mogła ona żądać jego spełnienia. Nie jest także sporną kwestia, że uregulowanie należności nastąpiło w toku niniejszego postępowania. W związku z powyższym pozwane należy uznać za stronę przegrywającą niniejszą sprawę.
W ocenie Sądu jednakże, zważając na charakter sprawy oraz całokształt okoliczności z nią związanych, mimo tego że pozwane należy traktować jako przegrywające sprawę, obciążanie ich całością kosztów przedmiotowego procesu nie byłoby słuszne i uzasadnione.
Zgodnie z art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.
Aby więc można było zastosować normę z art. 102 k.p.c. musi wystąpić przesłanka szczególnie uzasadnionych wypadków, bowiem tylko wtedy, gdy one zaistnieją, sąd może nie obciążać strony w ogóle kosztami, lub zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów.
Przepis powyższy ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest rozwiązaniem szczególnym, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia wypadków szczególnie uzasadnionych, pozostawia ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (tak m.in. SN w postanowieniu z dnia 20 grudnia 1973 r., sygn. akt II CZ 210/73).
Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu zaliczyć można zarówno te dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony jak i te związane z samym przebiegiem postępowania.
W niniejszej sprawie okolicznościami, który zdecydowały, iż sąd uznał że w stosunku do pozwanych zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek w rozumieniu art. 102 k.p.c., który pozwala sądowi na jedynie częściowe obciążenie pozwanych kosztami postępowania było to, że w momencie w którym powód składał pozew w niniejszej sprawie istniało już orzeczenie tutejszego sądu zapadłe w sprawie o sygn. akt I C 41/16, którym sąd zasądził od innych osób wskazaną w wyroku kwotę tytułem spłaty zobowiązania stanowiącego podstawę roszczenia dochodzonego przez powoda w niniejszej sprawie. Wówczas – na dzień złożenia pozwu w niniejszej sprawie (19 grudnia 2017r.) wyrok ten (z dnia 14 listopada 2017r.) nie był prawomocny z uwagi na wnioski stron o sporządzenie jego pisemnego uzasadnienia. Co więcej, wkrótce po uprawomocnieniu się wskazanego orzeczenia roszczenie powoda zostało przez jedną z pozwanych w tamtej sprawie osób zaspokojone w przeważającej części (14 lutego 2018r.). A następnie po kolejnym wyliczeniu należności przez wierzyciela zaspokojone w całości (25 maja 2018r.). Co warte zauważenia, fakt spłaty większej części zobowiązania nie spowodował niezwłocznego cofnięcia przez powoda w niniejszej sprawie pozwu w stosownej części. Powyższe nastąpiło dopiero znacznie później (w grudniu 2018r.) w odpowiedzi na zarzut pozwanych. W tej sytuacji sąd mając na uwadze fakt, iż powód poniósł koszty w postaci opłaty sądowej od pozwu i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa dołączonego do wniosku o udzielenie informacji o postępowaniu spadkowym, przy uznaniu, iż rzeczywiście w dacie wytoczenia powództwa miał prawo dochodzić swojego roszczenia jeszcze od innych osób, niż pozwane w sprawie I C 41/16, albowiem orzeczenie zapadłe w tej sprawie nie było jeszcze prawomocne, zasądził od pozwanych na rzecz powoda stosowną kwotę przez niego poniesioną. Jednakże jednocześnie sąd uznając, iż w pewnym stopniu powód, decydując się na wytoczenie powództwa przeciwko jeszcze innym osobom zobowiązanym, nie odczekawszy choćby na to, czy wyrok w sprawie o sygn. akt I C 41/16 zostanie zaskarżony, sam naraził się na powstanie dodatkowych kosztów, których mógł i powinien był uniknąć tj. m.in. kosztów w postaci wynagrodzenia reprezentującego go pełnomocnika, stwierdził iż obciążenie pozwanych całością kosztów procesu byłoby niewłaściwe. Co więcej działaniu powoda można także przypisać pewną dozę braku staranności przy prowadzeniu niniejszej sprawy, również mogącą generować dodatkowe koszty. Mianowicie powód, mimo że jego roszczenie zostało w większej części zaspokojone w dniu 14 lutego 2018 roku, a następnie w całości poprzez wpłatę w dniu 25 maja 2018 roku, nie cofnął w wówczas w stosownym zakresie powództwa, lecz uczynił to dopiero w grudniu 2018r., po doręczeniu mu odpowiedzi na pozew pozwanej sporządzonej przez profesjonalnego pełnomocnika, w której podniosła ona zarzut spłaty całości zobowiązania. Powód więc swoim nielojalnym postępowaniem naraził pozwane na konieczność poniesienia kosztów pełnomocników procesowych, których potrzeba ustanowienia być może nie zaistniałaby, gdyby powód niezwłocznie po wpłatach cofnął w stosownym zakresie powództwo. Skoro powód tego nie uczynił i spowodował powstanie po stronie pozwanych kosztów postępowania – wynagrodzenia pełnomocników procesowych, to sąd uznał, iż również z tego powodu niezasadne byłoby obciążanie pozwanych jeszcze kosztami wynagrodzenia pełnomocnika ustanowionego przez powoda.
Zważając na powyższe, Sąd orzekł jak w pkt III i V wyroku.
Strona powodowa przedmiotowym powództwem żądała również zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania związanych z uzyskaniem informacji z Urzędu Gminy w J. i Urzędu Stanu Cywilnego J. w wysokości 165,00 zł. W ocenie Sądu przedmiotowy wniosek nie zasługuje na uwzględnienie, a co więcej koniecznym było jego odrzucenie. W tym miejscu zakreślić bowiem należy, że takich samych kosztów powód dochodził w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, rozpoznanej przez tut. Sąd pod sygn. akt I Ns 126/18. Jak wynika bowiem z treści wniosku, S. (...) z siedzibą w G. wnosiła o zasądzenie od uczestników postępowania kosztów postępowania, to jest kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, to jest kwoty 720,00 zł, kosztów wniesionej opłaty sądowej od wniosku w kwocie 50,00 zł, kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, kosztów wpisu do Rejestru Spadkowego w kwocie 5,00 zł oraz kosztów poniesionych w celu ustalenia następców prawnych zmarłego, mianowicie kwoty 39,00 zł za odpis skrócony aktu zgonu K. W. (1) z pełnomocnictwem, kwoty 48,00 zł za wniosek do Urzędu Gminy w J. o wskazanie następców prawnych K. W. (1) z pełnomocnictwem, kwoty 39,00 zł za odpis skrócony aktu małżeństwa A. B. z pełnomocnictwem oraz kwoty 39,00 zł za odpis skrócony aktu małżeństwa M. K. z pełnomocnictwem. Z powyższego wynika, że koszty w kwocie 39,00 zł + 48,00 zł + 39,00 zł + 39,00 zł dają sumę 165,00 zł i odpowiadają tym samym wnioskom, które zostały wskazane w treści przedmiotowego pozwu. T.. Sąd pochylając się nad wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po K. W. (1), w pkt II postanowienia z dnia 24 maja 2018 roku kosztami postępowania obciążył strony w zakresie poniesionym. Uzasadniając, Sąd szczegółowo odniósł się do wniosku S. (...)siedzibą w G. o zasądzenie kosztów postępowania, podnosząc, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku. W tym miejscu zakreślić należy, że orzeczenie wydane w sprawie sygn. akt I Ns 126/18 nie zostało przez żadną ze stron zaskarżone, mimo, że strona powodowa (wnioskodawca w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku) miała taką możliwość, znając treść orzeczenia w przedmiocie kosztów. Sąd stoi na stanowisku, że wniosek powódki o zasądzenie kwoty 165,00 zł tytułem kosztów postępowania złożony w przedmiotowej sprawie, podlegać powinien odrzucenia, bowiem kwestia wyżej wskazanych kosztów została już prawomocnie osądzona w postępowaniu toczącym się przed tut. Sądem pod sygn. akt I Ns 126/18. W związku z powyższym, Sąd orzekł jak w pkt IV wyroku.
Mając powyższe na uwadze, w oparciu o powołane przepisy, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.
ZARZĄDZENIE
1. Odnotować uzasadnienie (projekt sporządzony przez asystenta);
2. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda;
3. K.. 14 dni;
4. Po prawomocności akta przedłożyć celem decyzji o publikacji uzasadnienia;
S., dnia 27 marca 2019 roku
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich
Data wytworzenia informacji: